بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی فراکسیون های کلروفرمی عصاره ریشه گیاه کمای بیابانی

زمینه و هدف: گیاه کمای بیابانی (Ferula szowitsiana) متعلق به خانواده چتریان و از گیاهان دارویی بومی ایران و آسیای مرکزی می‌باشد. صمغ حاصل از ریشه گیاهان جنس کما در درمان بیماری های گوارشی و روماتیسم کاربرد دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات فراکسیون های عصاره کلرفرمی ریشه گیاه کمای بیابانی طراحی و اجرا شده است. روش بررسی: در این مطالعه تجربی اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و هم افزایی عصاره‌ی کلروفرمی و فراکسیون های فعال ریشه (CEF1-CEF15) بر روی برخی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی و قارچ های کاندیدا کفیر و کریپتوکوکوس نئوفورمانس (غلظت‌های 2/0 تا 4 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و با مضرب 2) با روش انتشار در آگار و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی بررسی گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره‌ و اجزای مختلف آن ، اثرات ضد میکروبی قابل ملاحظه‌ای بر روی میکروارگانیسم‌های مورد آزمون دارند. میانگین قطر هاله‌های عدم رشد بین 7 تا 23 میلی متر برای اجزای مختلف عصاره ثبت شد. عمده‌ترین اثر ضد میکروبی از 15 جزء حاصله در جزء CEF6 و روی باکتری باسیلوس سوبتیلیس و قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمانس (به ترتیب با قطر هاله 4/15 و 1/23 میلی متر) دیده شد. جزء CEF5 اثر مهار کنندگی روی رشد هیچکدام از میکروارگانیسم‌ها نداشت. بیشترین اثرات هم افزایی اجزا، با آنتی‌بیوتیک‌های اریترومایسین و تتراسایکلین با اجزای CEF1، CEF9، CEF10 و CEF11 روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین و باسیلوس سوبتیلیس مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد عصاره و اجزای حاصله از گیاه کمای بیابانی خواص ضد قارچی و ضد باکتریی قابل قبولی از خود نشان می‌دهند که می‌توانند به عنوان منبع بالقوه برای ترکیبات جدید ضد باکتری در نظر گرفته شوند.